Xôi ngũ sắc là món ăn quan trọng trong các dịp lễ hội của người Tày Hà Giang
Ý nghĩa màu sắc của món xôi ngũ sắc ở Hà Giang?
Những hạt gạo nếp mẩy tròn, đều hạt, qua bàn tay khéo léo của người phụ nữ Tày ở Hà Giang, đã tạo nên món xôi ngũ sắc vô cùng độc đáo và bắt mắt. Không chỉ có tính thẩm mỹ cao, đằng sau những màu sắc này còn là ẩn ý cầu mong năm mới làm ăn thuận lợi của người Tày. Với màu đỏ mang ý nghĩa của khát vọng. Màu xanh tượng trưng cho màu xanh của núi rừng, cầu mong đất đai tươi tốt. Màu vàng tượng trưng cho sự no ấm đủ đầy. Màu tím tượng trưng đất đai trù phú. Màu trắng tượng trưng cho sự chung thuỷ trong tình yêu
Xôi ngũ sắc tượng trưng cho ngũ hành kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ
Xôi ngũ sắc - Ẩm thực Hà Giang
Để có được món xôi ngũ sắc thơm ngon, người phụ nữ Tày phải dùng gạo nếp cái hoa vàng để nấu. Để cho hạt xôi mềm dẻo, hạt gạo nở vừa thì đem gạo ngâm trong nước từ 6 -8 tiếng. Sau đó đêm đồ sôi trên bếp củi lửa đều, ượm than để cho xôi được chín dẻo, thơm đậm. Để xôi có được 5 màu đẹp khác nhau, người ta chia gạo thành 5 phần bằng nhau để nhuộm màu. Mỗi màu sẽ đồ ở một chõ riêng, đây được coi là công đoạn khó nhất đòi hỏi sự khéo léo của người phụ nữ Tày. Để cho món xôi ngũ sắc có màu sắc bắt mắt thì nên đồ theo thứ tự gạo ngâm màu nào dễ phai nhất được đưa vào chõ đầu tiên và đặt màu trắng ở trên cùng.
Công đoạn nhuộm màu nấu xôi ngũ sắc
Xôi ngủ sắc muốn có được 5 màu đẹp bắt mắt thì việc gạo là rất quan trọng. Để có được màu đỏ đẹp người ta dùng gấc để nhuộm hoặc lá cơm đỏ, màu xanh được dùng từ lá gừng, màu vàng được nhuộm từ nghệ giã lấy nước hoặc quả dành dành, còn màu tím dùng lá cơm đen. Màu trắng của xôi chính là màu nguyên thuỷ của gạo nếp.
Sự tinh tế, tủ mỉ trong cách nấu ăn của phụ nữ Tày đã tạo nên món xôi ngũ sắc độc đáo làm nên bản sắc riêng của đồng bào vùng cao. Nếu bạn có cơ hội du lịch Hà Giang thì hãy nhớ thưởng thức và cảm nhận hương vị thơm ngon tinh tế của món ăn đầy sắc màu này. Không chỉ được thưởng thức mà bạn còn có cơ hội học cách làm món xôi ngũ sắc Hà Giang dưới sự hướng dẫn của người dân bản địa.